Narrow_Banking

Rol en activiteiten van een bank unsettled account Om de recente financiële crisis te begrijpen is het onontbeerlijk om de basics van individuele banken en de sector in het algemeen te definiëren. Banken zijn historisch bij de oudste financiële tussenpersonen, ondanks de steeds meer verregaande diversificatie in de sector namelijk de opkomst van andere tussenpersonen. Niet te min blijven de banken een hoeksteen van een continu veranderd financieel systeem. De vorm, structuur, activiteiten en de omgeving hebben echter ook geleid tot diverse typologieën van banken en inhoud van bankoperaties. Deze evoluties zullen we nader onderzoeken door onder meer de twee belangrijkste crisissen van het banksysteem te begrijpen en zal de uiteindelijke vraag die we moeten beantwoorden zijn: “Hoe moeten banken zich in de toekomst gedragen en hoe moet het systeem zich organiseren en gereguleerd worden'”. Dit is van fundamenteel belang omdat banken een motor zijn voor de globale economie en dus ook de groei van deze geglobaliseerde wereldeconomie positief of negatief kunnen beïnvloeden. Wegens deze belangrijke rol genieten ze ook van een zekere bescherming en zijn ze tegelijkertijd streng gereguleerd: deposito garanties en centrale banken als “Lender of last resort” tot zelfs staatsinterventie. Dit is ook onontbeerlijk omdat de burger (lees: spaarder) moet beschermd worden. Hier komen we later zeker op terug. De mate waarin banken en het financiële systeem de kracht hebben om crisissen te beheersen en te overleven of zelfs te remediëren is essentieel. Daarom moeten we nu meer in detail inzoomen op de diverse types en activiteiten. Alhoewel banken geëvolueerd zijn tot complexe organisaties is het best om met de basisdefinities te starten. Microeconomics of banking – xavier freixas .We citeren de basisdefinitie van Freixas: “A bank is an institution who’s current operations consist in granting loanes and receiving deposits from the public”. Andere definities breiden dit uit met het organiseren van het betalingssysteem en het opzetten van betaalsystemen. In feite is dit de definitie van wat we onder de klassieke commerciële bank verstaan. Some recent trends in commercial banking – Huberto M. Ennis Dergelijke banken genereren drie types van inkomsten uit die activiteiten: • Het verschil tussen rente–inkomsten en rente-uitgaven (transformatie van deposito’s in kredieten). • Andere (niet rentegebonden) inkomsten en uitgaven: bijvoorbeeld commissies op betalingsverkeer maar ook loonkosten. • Voorzieningen en afschrijvingen op kredietverliezen. In de jaren ‘90 gingen innovaties voor meer en andere inkomsten zorgen. Hierbij werd vooral gezocht naar buitenballansactiviteiten die meer rendeerden maar ook risico inhielden. Het aandeel van die inkomsten groeide in de States al snel van 10% naar 25%. Die commerciële banken gingen zich ook meer en meer segmenteren in functie van het type cliënteel. • Retail banking • Business banking • Private banking • Corporate banking • Institutional banking En ook de distributie werd aangepast: kantoren (bemand en onbemand), pc- en internetbanking, phone- en mobilebanking. Wat de risicoaspecten van commercial banking betreft: hier zullen we nader ingaan bij de bespreking van regulering en supervisie. Investment banks zijn er voor investeerders die in fondsen willen investeren, ze spelen de rol van brokers of dealers bij het kopen en verkopen van securities Ze kunnen een filiaal zijn van een commerciele bank zowel als van een verzekeringsmaatschappij Na de wet in 1999 mochten commerciele banken terug investment banking doen. Dus zijn er 2 categorieën die activiteiten van investment banking doen: enerzijds gewone onafhankelijke investment firms en anderzijds investeringsbankendie deel uitmaken van een groot financiele holding (meestal een grote commerciele bank) Activiteiten van een investeringsbank zijn: underwriting van securities, trading van securities, private placement of securities, .... Investment banks zijn er voor investeerders die in fondsen willen investeren, ze spelen de rol van brokers of dealers bij het kopen en verkopen van securities. Securities spelen een primordiale rol in de evolutie van de banken en zijn medeverantwoordelijk voor de crisis in 2007. Hieronder scheppen we dan ook duidelijkheid over wat securities zijn en hoe deze in hun werk gaan. Securities uitleggen. Investeringsbanken kunnen een deel zijn van een commerciele bank zowel als van een verzekeringsmaatschappij. In de verenigde staten werd er in 1933 een wet ingevoerd, namelijk: de “Glass Steagal act”. Deze kunnen we bestempelen als een eerste antwoord onder de vorm van “narrow banking” op een crisis van het financieel systeem. Deze wet werd in 1999 teniet gedaan door de goedkeuring van de “Graham bailey wet”. Na de wet in 1999 mochten commerciele banken terug aan investment banking doen. Het is dan ook aangewezen om voor we ons over de actuele bankencrisis gaan buigen en er eventuele oplossingen voor gaan formuleren, we eerst even blijven stilstaan bij deze laatste grote bankencrisis in de jaren ‘30 en hoe daarop gereageerd werd. Dus zijn er 2 categorieën die activiteiten van investment banking doen: enerzijds gewone onafhankelijke investment firms en anderzijds investeringsbanken die deel uitmaken van een groot financiele holding (meestal een grote commerciele bank). Activiteiten van een investeringsbank zijn: underwriting van securities, trading van securities, private placement of securities, .... De crisissen Om narrow banking te analyseren en te beschrijven en als mogelijke oplossing voor een stabieler financieel systeem naar voren te schuiven is het aangewezen om 2 belangrijke crisissen van het financiële systeem van naderbij te bekijken. • Ten eerste: de beurcrash in 1929 en de grote depressie in de jaren ‘30 • Ten tweede: de bankencrisis van 2007-2010 1929-jaren ‘30 the banks and stock market crisis of 1929 de crisis van d jaren 30 daarvoor echter een beurscrash quit ' oorsprong van crisis = aan banken maar wat precies 3 onstabiele factoren 1mogelijkheid tot een plotselinge terugtrekking van buitenlandse fondsen 2de mogelijkheid van de terugtrekking door ondernemingen van de leningen aan brokers benoemd als leningen voor anderen 3mogelijkheid van plotse terugtrekking door interne bankiers van fondsen aangehouden bij hun accounts in New York 1 weinig stats van tussen september 1929 en november 1929 werden de totale net borrowings van private banken en brokers meer dan gehalveerd, gevolg van de evolutie van de rentevoeten begonnen banken liquiditeiten te verplaatsen van het ene naar het andere land op bepaald ogenblik lokte het grote intrestverschil tussen New York en de andere landen van de wereld liquiditeiten aan , Europese landen betreurden de kapitaalafvloei naar New York want het geld werd daar gebruikt voor speculatie voor de Wall Street beurs op dit eigenste moment werd de beurscrisis van 1929 accuut en de fondsen begonnen te bewegen over de hele wereld , dit had tot gevolg dat de fondsen uit new york getroffen werden door plotse en onverwachte terugtrekkingen, deze kapitaalbewegingen hadden een grote instabiliteit voor het financieel systeem tot gevolg het ontbreken van een gecentraliseerde controle had evenmin een positieve invloed op het controleren van deze liquiditeitsevenwichten. het probleem werd nog geaccentueerd door het feit dat Amerikaanse banken plots geconfronteerd werden met het terugtrekken van fondsen bij het begin van de beurscrash 2 het verstrekken van leningen aan derden waardoor banken kwetsbaar werden voor plotse opvragingen, daarnaast waren banken aangetrokken door het verwerven van aandelen aan goedkope prijzen als een bepalende factor om hun fondsen te versterken het risico bestond erin dat deze derde partijen versneld hun fondsen opvroegen en op een bepaald ogenblik gebeurde dit dan ook diegenen die benoemd werden als anderen organiseerden een bankrun op de New Yorkse banken en brokers gelukkig waren de New Yorkse instituties in de mogelijkheid om te voldoen aan alle verplichtingen en de markt liquide te houden m.a.w. men hield tand maar de strijd was nog niet gestreden een oplossing voor de getroffen banken bestond erin om United States Bonds te verwerven 3 out of town banks verminderde hun leningen aan New York brokers tot meer dan 44% de zwaarste impact van al deze reacties en kapitaalsbewegingen vielen ten laste van de NY banken het is evident dat niet alle NY banken evengoed voorbereid waren op deze crisis sommigen genoten van een goede reputatie , andere van minder prestige maar er werd heel veel gewicht gelegd op de fed reserve autorities op deze momenten ze hadden een aantal plannen om de problemen zowel in New York als in Chicago op te lossen één van de eerste acties was om government bonds te kopen en verhogen van rediscounts; de bedoeling was dat de fed res genoeg fondsen in de merkt zou pompen om de situatie te regulariseren. Evenwel de rol die de bankiersgemeenschap speelde maakte geen goede indruk op de publieke opinie, de vraag die zich stelde was inderdaad wat de bankiers hebben gedaan om de crisis te stoppen. Ze hebben gewacht tot de aandelenprijzen voordelig waren, ze kwamen overeen om onverkoopbare waardepapieren in de markt konden geplaatst worden en uiteindelijk zijn zij het toch eens gekomen om een zeker bedrag van fondsen (beperkt) maar toch strategisch belangrijk in te zetten waar de steun nodig was Reinterpretation of the banking crisis of 1930 de elementen die geleid hebben tot de nooit geziene falingen van de banken nooit gezien werden vergelijkend debat tussen Friedman en Schwarz en Temin econometrische analyse duiden aan dat zowel reële en monetaire factoren de banken verzwakt hebben en de crisis veroorzaakt hebben een belangrijke maar soms ontkende factor over de mogelijkheid van de banken om een reële of politiek geïnduceerde schok te verwerken was de structuur van het banksysteem dat geschapen was door federale en staatsregulaties het toenmalig banksysteem creëerde een netwerk van duizenden kleine banken met ongediversifieerde portfolio’s, hun positie werd natuurlijk verzwakt door de crisis in de obligatiemarkten , de strakke monetaire politiek van de fed die een geweldige druk uitoefende op deze diverse tussenpartijen, algemeen werd gesteld dat de golf van bankfalingen in de late jaren dertig het gevolg waren van een economische crisis eerder dan een belangrijk crisispunt in de depressie oorzaken van bankfalingen 1 de vermindering van de assetkwaliteit 2 een verlies van het publieke vertrouwen in het banksysteem 3 crisis in de landbouwinkomsten FenS gaan ervan uit dat de ontwaarding van de kwaliteit van leningen en investeringen in de late 2Os de basis van het falen van de banken M.a.w. toen al bleek dat de kwaliteit van kredietverlening door de banken essentieel is in hun voortbestaan Daartegenover kwamen zij tegelijkertijd tot de conclusie dat er geen overtuigende argumenten waren die aanduiden dat de kwaliteit van domestieke investeringen en leningen verminderde ; hun argument was dat de banken voldoende gecontroleerd werden over de kwaliteit van hun kredietverlening Zij gingen zelfs zover om te stellen dat de problemen van lokale rurale banken in de jaren 20 niet het gevolg waren van het verstrekken van slechte kredieten Zij gingen zelfs zover dat deze crisis in geen enkele mate een voorspiegeling was voor de crisis van 1930 De 2 visies over de bankcrisis contrasteren dus wel scherp Volgens FenS waren de bankproblemen het gevolg van een verlies in vertrouwen als gevolg van de problemen in de landbouw, volgens hen lag de sleutel van het probleem bij de FED die onvoldoende tussenkwam om de geldhoeveelheid onder controle te houden maw de redenen van de depressie waren monetair Temin daarentegen gaat er van uit dat de belangrijkste redenen voor de bankencrisis intern zijn aan het bankensysteem, maar blijft ervan overtuigd dat het falen vd banken vooral veroorzaakt werd door de economische crisis Wanneer we naar een bank op zich kijken is de belangrijkste indicator van sterkte of zwakte voor een bank het al dan niet aanwezig zijn van voldoende kapitaal De risico’s voor een bank worden inderdaad groter of kleiner naargelang leningen sneller, trager, volledig of onvolledig terugbetaald worden, dat is het fundamentele bankrisico US government securities werden ingeschakeld om de banken te bevoorraden met liquiditeit en inkomens Wat we echter niet mogen vergeten is dat klanten deposito’s de meest liquide en goedkope non-equity kapitaalsmiddelen zijn voor een bank Wat we ook vaststelden in de crisis van 1930 was dat er heel wat lokale bankiers waren die expertise hadden in de financiering van de lokale economie vb: landbouw, maar die totaal incompetent waren in het selecteren van ander financieringsmiddelen (bonds), dit ondermijnde natuurlijk hun risicopositie The role of regulation in die crisis toen Was het verhaal het probleem van lokaal actieve banken die afhankelijk waren van de lokale conjunctuur, wanneer die banken wilden diversifiëren ging dat buiten hun competenties en werd die diversificatie gevaarlijk De evolutie in canada enerzijds en Amerika anderzijds is sprekend In canada bvb slaagde het banksysteem erin om snel fondsen te mobiliseren om lokale behoeften op te vangen en voldoende globale reserves aan te houden FenS concluderen dat de beweging van recessie naar depressie begint met het gebrek aan vertrouwen in het banksysteem als gevolg van een verzwakte liquiditeitsratio en een gebrek aan monetaire voorraad Wat er eigenlijk gebeurde met de banken in de crisis van de jaren 30 is dat ze vrij correct kon voorspelt worden wat niet het geval is met de latere crisissen De 1930 bankencrisis had een hele hoge graad van bankfaillissementen maar heeft niet de lessen afgeleverd om latere negatieve ervaringen te voorkomen 1 van de conclusies die we kunnen trekken uit die periode is dat een systeem van verspreide bankkantoren niet alleen het aantal falingen zou beperkt hebben maar vooral de FED ertoe zou gedwongen hebben om haar politiek aan te passen , meer grote banken met kantoren in meer regio’s zou meer druk gezet hebben om zijn politieken aan te passen Crisis van 2007-2010 macroeconomie boek In de herfst van 2008 waren we allen getuige van een zeer diepe recessie. Deze recessie vond haar oorsprong in een financiële crisis die ontstond in de verenigde staten en die later europa en de hele wereld zou besmetten. Deze crisis ontkiemde reeds in 1990 als gevolg van een aantal trends die zich wereldwijd voordeden. Er was een versnelde technologische revolutie met daarnaast wereldwijde deregulering wat leidde tot een globalisatie van de wereldeconomie. Het begon met de aangroei van de spaartegoeden in Azië die zorgden voor een overvloed om te investeren, tegelijkertijd waren de rentevoeten laag en stabiel en zocht men dus naar hogere returns. De evolutie en innovatie in financiële technologie zou daarbij helpen. CDS, CDO, CLO, hedge funds, private equity werden technieken om meer en snellere returns te behalen. De vraag was echter waar zitten de risico’s' Niemand maakte zich echter zorgen want alles gebeurde binnen een sterke globale economische groei. Toch waren er ook reeds een aantal negatieve signalen en indicaties, zoals de structurele deficits en de beperkte spaarvermogen in de VS. Deze onevenwichten werden echter tot op een zeker punt gecompenseerd door tegengestelde onevenwichten in de rest van de wereld, bijvoorbeeld Azië. Dit wordt bijvoorbeeld mooi geïllustreerd door de exponentiële groei van de goud – en deviezenreserves in China (slide 20). Dit ging eveneens gepaard met een niet stabiel vol te houden groei van de financiële industrie (“unsustainable growth”) (slide 22 boost van de schuldgraad in de financiële sector) slide 23) Daarenboven was de wereldeconomie boven haar capaciteit aan het groeien. Dit wordt onder andere geïllustreerd door de prijsevolutie van een aantal commodities: olie, koper, aluminium, ... . al deze elementen waren een voedingsbodem die de toekomstige financiële crisis zou versnellen en intensifiëren. Ter illustratie: de Aziatische crisis van 1997 had 1 jaar nodig om zich te herstellen, de internet crisis 2 jaar, maar nu kwam de subprime crisis eraan en dat herstel ging meer dan 3 jaar vereisen. Wat hield die subprime crisis nu in' Zonder reeds in te gaan op de details en specificiteiten van deze crisis kunnen we heel duidelijk stellen dat het fundamenteel gaat over de problematiek waarbij beschikbare kapitalen in de markt massief fout aangewend worden. Dit wordt dan nog versterkt door het feit dat het financiële systeem zijn normale en fundamentele rol niet meer speelde of kon spelen. Op die manier groeide een lokale crisis uit tot een internationale systemische infectie van het financiële systeem. De oorsprong van deze subprime crisis ontstond in de hypothekenmarkt in de verenigde staten. Het kwam erop neer dat Amerikaanse banken hypotheekleningen toestonden aan klanten waar men quasi zeker van was dat ze die lening niet konden terugbetalen. Tegen 2009 waren 20% van de uitstaande hypotheekleningen subprime leningen. Laten we daarom even inzoomen op de huizenmarkt in de VS. Deze markt werd sinds 2000 gekenmerkt door grote prijsstijgingen die niet echt konden verklaard worden. (grafiek om te illustreren) Deze boom bleef maar voortduren en zoals iedereen weet en geleerd heeft uit de geschiedenis volgt na elke boom een crash. Sinds 2006 zette zich namelijk reeds een prijsdaling van de huizenprijzen in. Dit had in de Verenigde Staten vanaf dat ogenblik kunnen leiden tot een vermindering van de consumptie. Opdat dit alles zou resulteren in een wereldrecessie waren er andere factoren nodig. Dat de huizenmarkt in de VS een immense zeepbel aan het vormen was was een evidentie. Ondanks het feit dat dikwijls statements gemaakt werden dat de prijzen in de immobiliënmarkt niet of nooit daalden. Er waren echter een aantal andere elementen die ertoe bijdroegen dat deze in den beginne lokale crisis zou uitdeinen tot een wereldwijde crisis van het financieel systeem. In de eerste plaats werd de “bubble” in stand gehouden die de intrestvoeten laag hield, ook al omdat de inflatie laag was. Het bleef dus verleidelijk om goedkoop en veel te lenen om een woning aan te schaffen. Op zich werden de signalen om in te grijpen fout geïnterpreteerd en ging men zelfs de regels opgelegd aan banken om leningen toe te staan versoepeld. Het ging zover dat er bewust leningen toegestaan werden waarvan men bij voorbaat wist dat deze niet zouden terugbetaald worden en dat dit zou leiden tot het ten gelde maken van het onderliggend pand. Ander belangrijk element dat de banksector in zijn geheel zich meer en meer aan het funden was via wholesale activiteiten, onder andere de klassieke retailmarges onder druk stonden als gevolg van de maturiteit van de sector. Ook dit was een element dat er toe zou bijdragen dat de algemene verspreide instabiliteit van het systeem tot een opeenvolging van een aantal financiële crisissen zou leiden. De subprime crisis was eigenlijk de lont aan het kruitvat. Kwam daarbij dat zowel in politieke als financiële middens bij de bankiers en de regulatoren de illusie leefde dat in ontwikkelde markten de liquiditeit van het systeem onbeperkt was. Deze algemene complexiteit zou fataal worden. De subprime cirsis ging zich ontwikkelen van een lokale ziekte tot een internationale epidemie vooral als gevolg van de securisatie. Op zich is er niets mis met securisatie die nuttig en veilig kan zijn: • Banken staan traditionele kredieten toe • Deze kredieten worden gegroepeerd en doorverkocht aan SPV’s die zich funden door obligaties uit te geven Dit leidt tot: • Creatie van liquiditeit • Minder kapitaalvereisten • Institutionele investeerders die toegang krijgen tot nieuwe markten • Betere spreiding van de risico’s • Een lagere kredietkost voor de economie De securisatie leidde ertoe dat de onderliggende waarde in waarde verminderde gezien de daling in de immobiliënmarkt. Wat echter fundamenteler was was dat het succes van de securisatie leidde tot een grote complexiteit waarbij dit secundair mechanisme evolueerde tot een businessmodel op zich. (slide44) Er ontstonden nieuwe risico’s onder andere ook als gevolg van de grote verwevenheid van diverse modellen. Laten we even inzoomen op de onderliggende zwakheden van het securisatie-model en die interacties met de andere modellen: • Er stond totaal geen rem op het verder gaan met subprime leningen. • De kwaliteit van de rating die de diverse risico’s screenden en beoordeelden • Ernstige beperkingen op de solvabiliteit van monolines • Een groot onderliggend liquiditeitsrisico • Belangrijke link tussen SPV en de banken • Hoge leverage van investeringen en bankleningen en dus ook hoge risico’s • De waardering van de gesecuriseerde assets op het moment dat er geen markt voor is De belangrijkste onderliggende zwakte was echter het feit dat er heel wat ondoorzichtige interconnecties bestonden en dat er een globaal gebrek was aan transparantie. M.a.w. er ging zich een systemische crisis ontwikkelen omdat een aantal essentiële bouwstenen van het financieel systeem afbrokkelden. Met name zekerheid en vertrouwen verdwenen, vooral het gebrek aan vertrouwen tussen de banken en op die manier droogde de interbankenmarkt op en ontstond en fatale liquiditeitscrisis. De regeringen en centrale banken werden verplicht om te interveniëren (slide65) de sleuteldatum in deze hele crisis was september 2008 waar onder andere de moral hazard leidde tot het faillissement van Lehman brothers met alle consequenties van dien voor de hele sector internationaal. Geen enkele bank was nog safe en bovendien beperkten de meeste interventies tot nationaliseringen en het afleveren van staatsgaranties. Dit vermijdde een depressie maar het is evident dat er meer fundamentele regulering nodig is, want ook de reële economie was zwaar getroffen. Ook hier trachtte men de recessie af te blokken door massale staatsinterventie. De banksector was midden 2009 over zijn grootste problemen over maar de opgelopen schade was enorm! Tegelijkertijd waren de staatsschulden enorm opgelopen en moesten de opgeblazen balansen van de Centrale banken terug genormaliseerd worden. Een fundamentele herorganisatie en herregulering drongen zich op, ook al omdat nu ook een aantal landen zwaar in de financiële problemen geraakten waarbij nieuwe interventies op internationaal vlak zich opdrongen. Conclusie van dit hele verhaal is dat een redisign van de financiële industrie onontbeerlijk is. Regulering spiegelsides Banken worden op een veel striktere wijze gecontroleerd dan om het even welke andere economische sector. Dat hangt samen met de specifieke rol die het banksysteem speelt in de algemene economische ontwikkeling. Vertrouwen is buitengewoon belangrijk om een economie goed te laten function